همۀ ما آثار فراوانی را در زمینۀ ادبیات عاشورایی خوانده ایم؛ چه آثاری که جنبۀ داستانی آن ها پُر رنگ تر است و چه آثاری که تکیۀ حداکثری آن ها به استنادات تاریخی و روایی است.
مهم ترین چالش پرداختن مفصل به ماجرای عاشورا در آثار تولید شده، غلبۀ مطلق وجهۀ تاریخی اثر است و به همین جهت در اغلب موارد، آن اثر از طیف ذائقۀ مخاطب عام و عموم مردم دور می شود؛ چون مواجهۀ تخصصی با تاریخ و پیچ و خم های آن، مضاف بر این که ادبیات و پرداخت مختص به خود را دارد، اهل خود را نیز می طلبد.
در این میان، تولید آثاری که بتواند گسترۀ وسیع تری از مخاطبان؛ از خواص سخت گیر تا عوام سهل گیر و همۀ رده های سنی و اجتماعی را اقناع کند و در ضمن فُرم و جذابیت های داستانی خود را هم داشته باشد، بسیار ضروری است.
«داستان بریده بریده» نوشتۀ علیرضا نظری خرم؛ در یک قاب وسیع زمانی که از آخرین لحظات زندگی معاویه و به خلافت رسیدن پسرش یزید آغاز می شود و تا بازگشت اسرای اهل بیت به کربلا و واقعۀ حَرّه را نیز روایت می کند؛ سعی دارد که بخش بسیار مهمی از تاریخ اسلام را از صافی داستان عبور دهد و در خلال یک بیان داستانی، بسیاری از نخوانده ها و نشنیده های تاریخی که حاصل سال ها تجربۀ تخصصی و اشراف نویسندۀ کتاب در حوزۀ ریزمتن ها و رخدادهای ناشناخته تر تاریخ و حدیث، چه در کتب اهل تشیع و چه در کتاب اهل تسنن است را پیش روی مخاطب بگذارد.
نویسنده، اگرچه در مواردی نادر و به ضرورت پردازش داستانی، برداشت هایی آزاد ولی در عین حال وفادارانه و وسواس گونه از کتب تاریخ و حدیث داشته است، اما بنا بر آگاهی از حساسیت موضوع و خطیر بودن نگاه سلیقه ای به آن، خیال پردازی مطلق را کنار گذاشته و داستان را بر اساس منابع و متون کهن موجود از قرن اول تا هشتم هجری قمری که منابع و مآخذ دست اول محسوب می شوند و کمتر در معرض تحریف و دگرگونی بوده اند، به نگارش درآورده است که همۀ این ارجاعات برون متنی در پایان کتاب تحت عناوین «پی نوشت» که شامل ۲۳۷ عنوان و «کتابنامه» که شامل ۱۳۰ عنوان است، با جزئیات کامل آدرس دهی شده اند.
داستان بریده بریده
«علیرضا نظری خرم» با زبانی مُرکب از محاوره نویسی و شکسته نویسی و وارد کردن خصوصیات گفتاری در نوشتار کوشیده تا متن را تا جای ممکن از ادبیات سخنورانه و بیان پُرتکلف دور کند و با خوش خوان تر کردن آن، مخاطب را هر چه صمیمی تر با داستان رو به رو کند که این موضوع از طرفی بنا به حجیم بودن کتاب به سرعت بیشتر خوانش مخاطب هم کمک خواهد کرد.
نویسنده در انتخاب زبان نوشتاری داستان و نحوۀ استفاده از آن جسارت به خرج داده تا بتواند تمایز دیگری نسبت به آثار مشابه خود ایجاد کند و در این راستا به سراغ تکه کلام ها و اصطلاحات عامه و کوچه بازاری کاملاً به روز هم رفته است تا زبان را از کرختی و ملال رهایی دهد و با چاشنی هایی طنز در ریزبافت قصه، خستگی مخاطب را رفع کند.
از دیگر جذابیت های «داستان بریده بریده» که در طراحی ساختار کتاب انجام شده این است که داستان در عین انسجام و به هم پیوستگی کلی در روایت، از ۲۳۷ قصه تشکیل شده است که همان قدر که در خدمت کلیت روایت داستانی قرار دارند، هر یک به تنهایی یک قصۀ مستقل هستند تا جایی که می توان هر بخش را به طور جداگانه و به عنوان یک داستان کوتاه خواند بدون این که نیاز باشد پس و پیش آن خوانده شود.
«داستان بریده بریده» که توسط نشر کتابستان معرفت منتشر شده و بارها نیز تجدید چاپ شده است؛ یک روایت جذاب و متفاوت در ادبیات عاشورایی است که برای عموم مخاطبان زاویۀ دید تازه ای را می گشاید تا روزگاران کهن تاریخ اسلام را با طعم تازه ای بچشند.
جای خالی چنین کتابی در آثار تولید شده در این عرصه محسوس بود و انتشار این اثر می تواند راهگشای بسیاری از نویسندگان و تولیدکنندگانی باشد که می خواهند جسورانه و در عین حال عالمانه به تاریخ و ادبیات آیینی بپردازند و مخاطب خود را از منظرگاه های بکرتری با تاریخ مواجه کنند.
سپاس بابت معرفی شیوای این کتاب
طبق این معرفی باید کتاب متفاوتی باشد
ممنونم از معرفی کتابستان
عالی
با تشکر از کتابستان
کاش ارزونتر بود میگرفتم…
عالی، یکی از کامل ترین معرفی کتاب ها بود
چند صفحه ی ابتداییش که جالب بود