کسانی که در دههی شصت به سن قانونی رسیده بودند در پاییز 1982 بزرگسالانی سی سیوچند ساله بودند که با شدت و حدّت ویژه به تسویهحساب-با-گذشته مشغول بودند، چرا که پنجاهمین سالِ انتخابِ هیتلر داشت از راه میرسید. راهبهراه کتاب درمیآمد و سخنرانی ایراد میشد و نمایشگاههایی چون معماری کنیسههای ویرانشده، همجنسگرایان و فاشیسم، زنان در رایش سوم و مقاومت در نویکولن[35] برگزار میشد. آکادمیِ هنر کارگاههای فیلمسازی با موضوع رایش سوم برگزار کرد. موسیقیهایی که نازیها ممنوع کرده یا رواج داده بودند به اجرا درآمدند و همراه هرکدام سخنرانیهایی ایراد شد. مناطقِ مختلف بر سر کاویدنِ گذشتهی سیاهِ خود با یکدیگر رقابت میکردند. اینها و بسی بیش از اینها را میشد در برلین دید، جایی که در آن نمایشی به نام من نبودم هیلتر بود، که نخستین اجرایش در سال 1977 بود، سیوپنج سال پیدرپی به روی صحنه آمد.
محسن
29
آذر