رنج کشیدگان و خوار شدگان

ویرجینیا وولف با انتشار رمان خانم دلوی در سال 1925 انقلابی در ادبیات به وجود آورد. این رمان شاهكار وولف است و وولف هم نویسنده‌ای كه در قرن بیست و یكم، بیش از شصت سال پس از مرگش، هنوز یكی از بزرگترین نویسندگان جهان است. خانم دلوی با پیرنگ‌های لایه‌لایه‌اش متنی است چند صدایی، و تاملی است در زمان، مكان، ادراك، خاطره و تجربه. خواندن این رمان تجربه‌ای است منحصر به فرد كه در آن همراه با راوی از ضمیر هشیار به ضمیر ناهشیار می‌لغزیم، شخصیت‌ها را از درون و بیرون می‌بینیم، از ذهنی به ذهن دیگر نفوذ می‌كنیم، از خیال به واقعیت و از خاطره به این دم، اكنون، كه پیوسته در تغییر است و سنگین‌بار از تمامی لحظه‌های پیشین، تمامی تاریخ، پیش از تاریخ. او خود شیوه‌ای را كه برای نوشتن این رمان كشف كرده چنین وصف كرده است: «غارهای زیبایی پشت شخصیت‌‌هایم حفر می‌كنم… قضیه این است كه غار‌ها به هم متصل شوند و هركدام در لحظه حال به روشنای روز بیایند.» و ما خوانندگان با او به اعماق می‌رویم، به زیر سطح «واقعیت»كه مرزی با خیال ندارد، سیال است، به غار تیره و دور روح، آنجا كه ذهن هر فرد به ذهن دیگران می‌پیوندد، به مغاره‌ای وسیع كه همه نقب‌ها به آن ختم می‌شوند.