حامد

هرچند سوئیس برخلاف آلمان متکی بر اصل ابتکار عمومی است اما باز هم نمی‌توان با استناد به این تفاوت گفت سوئیس دموکراتیک‌تر است. یکی از دلایلش این است که میزان مشارکت در انتخابات آلمان بیشتر از سوئیس است. از سال ۱۹۴۹، کمترین میزان مشارکت درآلمان در سال ۲۰۰۹ رقم خورد که کمی بیش از ۷۰ درصد بود. بیشترین میزان هم کمی بیش از ۹۰ درصد در سال ۱۹۷۲ اتفاق افتاد. در مقابل در سوئیس، میانگین میزان مشارکت در انتخابات در طول ۴۴ انتخابات و همه‌پرسی‌های گذشته کمتر از ۵۰ درصد بوده است. فرصت‌های دموکراتیک که یک کشور در اختیار شهروندانش قرار می‌دهد، یک چیز است و میزان استفاده از این فرصت‌ها، چیزی دیگر. استفادهٔ فراوان از فرصت‌های نسبتاً کم شاید بهتر از استفادهٔ کم از فرصت‌های نسبتاً فراوان باشد.