کتاب حاضر گزیده‌ای از بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) درباره‌ی مسائل مختلف مربوط به نهضت حسینی می‌باشد که از خرداد 1368 تا تیرماه 1390 در محافل و مجالس گوناگون ایراد و در قالب 72 سخن جمع‌آوری شده است. برخی از این بیانات مانند سخن 2 و 5 صرفاً در حدّ چند عبارت و برخی همچون سخن 27 و 44 بنا بر مقتضیات زمان و اهمیّت مطلب دارای حجم بیشتری می‌باشد.
همچنین در سخن 72 دعاهایی که معظم‌له با محتوای مطالب مربوط به حماسه‌ی عاشورا در سخنرانیهای مختلف ایراد فرموده‌اند جمع‌آوری و ارائه شده است. درج مطالب در این کتاب بر اساس ترتیب زمانی صورت گرفته امّا برای یاری به خوانندگانی که به مطالعه‌ی موضوعی مطالب علاقه دارند، راهنمای مطالعه‌ی موضوعی نیز در ابتدای کتاب ارائه شده است.

از متن کتاب :
قیام امام حسین (ع) موتور حرکت قرون اسلامى

ماجراى حسین‌بن‌على(علیه‌السّلام)، حقیقتاً موتور حرکت قرون اسلامى در جهت تفکّرات صحیح اسلامى بوده است. هر آزادیخواه و هر مجاهد فی‌سبیل‌الله و هر کس که می‌خواسته است در میدان خطر وارد بشود، از آن ماجرا مایه گرفته و آن را پشتوانه‌ی روحى و معنوى خود قرار داده است.
تشخیص به موقع تکلیف؛ مهمترین درس نهضت حسینی

در قضیّه‌ی حرکت عاشورا، نکات بسیار زیادى هست که اگر دنیاى اسلام و متفکّرین جهان اسلام درباره‌ی آنها، از ابعاد مختلف بررسى کنند، راههاى زندگى اسلامى و تکلیف نسلهاى مسلمان در شرایط مختلف، از این حادثه و آنچه ‏که از مقدّمات و مؤخّرات، آن را احاطه کرده است، معلوم خواهد شد.
یکى از این درسها، این نکته‌ی مهم است که حسین بن على (علیه‌الصّلاة‌و‌السّلام)، در یک فصل بسیار حسّاس تاریخ اسلام، وظیفه‌ی اصلى را از وظایف گوناگون و داراى مراتب مختلف اهمیّت، تشخیص داد و این وظیفه را به انجام رساند. او در شناخت چیزى که آن روز دنیاى اسلام به آن احتیاج داشت، دچار توهّم و اشتباه نشد. در حالى که این، یکى از نقاط آسیب‌پذیر در زندگى مسلمین، در دورانهاى مختلف است؛ یعنى اینکه، آحاد ملّت و راهنمایان آنها و برجستگان دنیاى اسلام، در برهه‌اى از زمان، وظیفه‌ی اصلى را اشتباه کنند. ندانند چه چیز اصلى‏ است و باید به آن پرداخت و باید کارهاى دیگر را ـ اگر لازم شد ـ فداى آن کرد؛ و چه چیز فرعى و درجه‌ی دوّم است و هر حرکت و کارى را به قدر خودِ آن باید اهمیّت داد و برایش تلاش کرد.

موضوعات مهم کتاب :
تحلیل تاریخ اسلام از بعثت تا عاشورا/حسینی بودن؛ تنها راه سعادت/عوامل انحطاط جامعه‌ی اسلامی/کربلا؛ الگوی امتحان شده و همیشگی ما/ارزش والای شهادت/اهمیّت و نقش مجاهدت حضرت زینب(س) و امام سجّاد(ع)/نهضت عاشورا؛ پشتوانه‌ی انقلاب اسلامی