انسان در طول تاریخِ دیرپای خود همواره ذهنیتی دینی داشته و در این نظام ذهنی پدیدة پرستش مادر ـ خدایان یكی از كهن‌ترین سنت‌های رایج بوده است. اناهیتا ــ این ایزدبــانـوی نامدار ایرانی ــ یكی از این مادر ـ خدایان است. تندیس‌های فراوانی كه در بسیاری از نقاط این سرزمین یافت شده است، وجود او را در ذهن و باورهای مردم این مرز و بوم ثابت می‌كند. اما دایرة آگاهی‌های ما از این مادرـ خدایِ كهن چندان نیز گستـرده نیست. مثلاً هنوز هم برای ما تاریخ دقیقِ پیوستن این بانوی ارجمند به جمع خدایان اساطیریِ این سرزمین دشوار است، همچنان كه كاملاً مشخص نیست كه وی از چه زمانی به نامی كه شهرت یافته، خوانده شده است. ما با توجه به پیكره‌های بسیاری كه از این مادر ـ خدای صاحب‌نام در جای جای این مرز و بوم یافت شده است، از او به عنوان یك “ایزدبانوی ایرانی” نام بردیم، اما واقعیت آن است كه این بانوی بزرگ را نه تنها ساكنان این مرز و بوم، بلكه مردم بسیاری از بخش‌های جهان نیز ارج می‌نهاده‌اند و ستایش می‌كرده‌اند.