معرفی کتاب
آیت الله مهدی حائری یزدی در سال 1361 شروع به تدریس یک سلسله دروس اعتقادی کردند. ایشان مبنای کتاب درسی خود را اصول کافی قرارداد. اصول کافی یکی از کتب اربعه شیعه و مورد عنایت علمای شیعه از قدیم تا به حال است. مقصود اصلی وی کتاب توحید اصول کافی بود و لکن نخست از اول کتاب العقل و الجهل اصول کافی آغاز کرد زیرا مقدمه ورود به مباحث اعتقادی عقل است.مباحثی که در توحید اسلام و بویژه شیعه امامیه از ناحیه کتاب و سنت وارد شده مباحث مربوط به معرفت شناسی عقل مقدم بر مباحث شناخت توحید است. وی در خلال بحثهایی که در ابواب مختلف توحید مطرح میکنند به اکثر مسائلی که در بقیه کتاب توحید میآید به نوعی اشاره و به بحث آنها پرداخته است.

در این شرح در عین تبیین تفکر شیعه امامی و عقاید اسلامی در صورت لازم دیدگاهها و نظرات فیلسوفان غربی و متکلمین نیز مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

اولین درس اصول کافی ایشان به تاریخ 31/2/1361 و تاریخ آخرین جلسه به تاریخ21/11/1363 رقم خورده است. این کتاب را پدر مرتضی پویان که در تمامی این جلسات شرکت کرده و جزوه ایشان منبع چاپ این کتاب بوده توسط مرتضی پویان ویرایش و به دست چاپ سپرده شد.

استاد حائری هریک از ابواب عقل و جهل و توجید اصول کافی را از منظر لغوی، رجالی، روایی و به ویژه عقلی مورد تحقیق و بررسی و مداقه عقلی خود قرار داده است. وی در خلال شرح روایات به نقل شرح اصول کافی ملاصدرا و علامه مجلسی اشاره کرده و در صورت اختلاف نظر میان آن دو به داوری میان آنها میپردازد.

آنچه در این کتاب بسیارمهم است این است که نگارنده در خلال شرح روایات به بسیاری از نکات جدید و مسائل دقیق عقلی و روایی و یا بعضاً عرفانی و اخلاقی اشاره میکند.وی مسائل ابتکاری و بنیادین زیادی را در شرح روایات مطرح و با حدت ذهنی خود به توضیح و تبیین آنها پرداخته که در فهم روایات و مراد کلام امام معصوم به طالبان حق و حقیقت مکم شایانی میکند.

این کتاب نه شرحی صرفاً عقلی و یا نقلی از روایات بلکه به حق شرحی نقلی و عقلی است.