ترانه سرایی و ترانه خوانی یکی از وجوه مشترک ایرانیان در دوران متفاوت بوده است که احوالشان را در فراز و نشیب های زندگی نشان می دهد. کتاب از عشق تا اندوه و آزادی بر آن است که این احوال را در داستان های مختلف کشور و زبان ها و گویش های متفاوت بیان کند. این کتاب، از لالایی ها و ترانه های مادرانه را در برمی گیرد تا ترانه های عامیانه و بومی که انسان ایرانی از دیرباز تا سال های سقوط سلسله قاجار، در زمان بالندگی و عاشق شدنش زمزمه می کرده است. همچنین مهم ترین ترانه های کار، خواستگاری و عروسی، عزاداری و سوگواری و اعتراض به وضع موجود، در کتاب از عشق تا اندوه و آزادی آمده است. مروری بر زندگی و ارائه ی نمونه هایی برجسته از آثار سرایندگان فهلویات و تصنیف سرایان عصر قاجار، بخش پایانی این کتاب را شکل می دهد.
از عشق تا اندوه و آزادی برای همه ی مخاطبان، خاصه نسل جوان و نوجوان امروزی، کتابی خواندنی و مفید است تا بخشی ارزشمند از پیشینه و هویت خود را به درستی بشناسند.
یکی از ملاک های ما برای تشخیص قدیمی بودن ترانه ها، مجهول بودن شاعر است. شاعران ترانه های عامیانه تا نیمه ی اول حکومت قاجار غالبا ناشناس هستند، اما نمی توان با قاطعیت در مورد قدمت همه ی ترانه ها با سراینده ی مجهول حکم داد. گاهی اوقات سراینده ی یک ترانه و یا شعر علیرغم نو بودن از نظر زمانی، ناشناس است. در مواردی می توان با توجه به وقایع تاریخی یا واژگان، زمان تقریبی خلق اثر را پیش بینی کرد. مثلا اگر در ترانه ای که نام و نسب شاعر آن مشخص نیست به کلمه خدمت سربازی اشاره شود می توانیم زمان خلق اثر را به دوره ی پهلوی منسوب کنیم، چون خدمت وظیفه ی عمومی در دوره ی قاجار اجباری نبوده است.
– از متن کتاب