معرفی و نقد کتاب

ایران در عصر امامان ، در زاویه‌ای بکر از تاریخ

ایران در عصر امامان

همۀ ما کنجکاوی های خاصی در زمینۀ تاریخ داریم که فارغ از کلیات تاریخی، شامل زوایا و مقاطع مؤثر زمانی است که دوست داریم دربارۀ آن ها بیشتر بدانیم.
یکی از جذاب ترین موارد این گونه از گزارش تاریخی، این است که به مطالعۀ یک بازۀ زمانی مشخص ولی در یک بستر مکانی وسیع می پردازیم و ماجرا جایی گیراتر و هیجان انگیزتر می شود که تعلقات ملی و مذهبی هم در موضوع دخیل باشند.

دایرة المعارف « ایران در عصر امامان » به قلم به صورتی مفصل به برهه ای کمتر دیده و شنیده شده ای از تاریخ می پردازد که هم شامل ابعاد عقیدتی می شود هم ابعاد ایرانی و در نوع خود یک گزارش تطبیقی تاریخی است.

در این کتاب، ماجرا از اولین جرقه های تمدن اسلامی و ورود آن به ایران آغاز و به نقش جناب سلمان فارسی در این راستا اشاره می شود و به چرایی سقوط سلطنت ساسانی پس از ۴۲۷ سال می پردازد و مختصات حکمرانی در روزگار بعثت را گزارش می کند که جهان عملاً دو قدرت اصلی داشت؛ شرق در اختیار ایران و امپراتوری ساسانیان و غرب تحت سلطۀ امپراتوری بیزانس.
سپس به روزگار پس از پیامبر و مرور ادوار حکومت خلفای سه گانه و دوران امیرالمؤمنین و شرح جنگ ها و اتفاقات تعیین کنندۀ آن دوران پرداخته می شود.
در بخش دیگری، تأثیرپذیری حاکمیت اسلامی از ایرانی ها مورد بررسی قرار می گیرد که دامنۀ این نفوذ حتی شامل ورود غذاهای ایرانی به فرهنگ غذایی اسلام هم می شود.

در ادامه، کتاب به تبیین شرایط دوران امامت امام حسن مجتبی و مناسبات دورۀ خلافت معاویه با ایران می پردازد و سرنوشت میثم تمار که صحابۀ ایرانی سه امام اول شیعیان بوده است را توصیف می کند و همچنین به تأثیرگذاری معماری ایران بر معماری اموی اشاره می کند.

در فصل مفصلی از کتاب که از پُربارترین و جذاب ترین بخش های «ایران در عصر امامان» است، به بررسی موشکافانۀ اوضاع سیاسی روزگار پیش از واقعۀ کربلا در سرزمین های مختلف عربی و ایرانی و نقش آنان در این حادثه پرداخته می شود و شهدای ایرانی جریان عاشورا مورد اشاره قرار می گیرد

از مهم ترین فرازهای این بخش، بررسی و تحلیل جایگاه ایرانیان در عصر خلافت معاویه است که ایرانی ها در تنگنا بودند. معاویة بن ابی سفیان در دورۀ بیست سال خلافت بنی امیه که بر مبنای برتری نژاد عرب شکل گرفت، از آزار و اذیت غیرعرب ها، به خصوص ایرانی ها مضایقه نکرد. او به دلیل سابقۀ تمدنی ایرانی ها و علاقۀ آن ها به علی بن ابیطالب و فرزندانش، از آن ها متنفر بود. در دستوراتش به حاکمان سرزمین های ایران، از جمله زیاد بن ابیه و مغیرة بن شعبة، همواره می خواست با ایرانی ها بدرفتاری کنند. در دوره های خلافت معاویه و یزید، ایرانی ها شهروند درجۀ دو محسوب می شدند و در تصمیم گیری ها نقشی نداشتند. در شهرهای مهم اسلامی، تحت عنوان «موالی» برای بقا باید تحت نظر یک قبیلۀ عربی زندگی می کردند و عملاً فاقد هویت ملی بودند.

از دیگر قسمت های خواندنی در همین بخش که خود دایرة المعارفی در دل کتاب است، معرفی و مرور سیر فرهنگ و مناسک سوگواری حضرت سیدالشهدا به عنوان مهم ترین نقطۀ پیوند فرهنگی ایرانی و فرهنگ شیعی در ایران است.
در ادامه، محتوای مجالس سوگواری، مکان ها که شامل تکیه و حسینه می شود و انواع مناسک و مراسم سوگواری همچون؛ «سینه زنی»، «سنگ زنی»، «نخل گردانی»، «زنجیرزنی» و «مشعل گردانی» و همچنین نشانه های عزاداری اعم از زنجیر، توغ و علم به مخاطب معرفی می شود.
هنر آیینی هم با معرفی مناصب سوگواری حسینی از جمله؛ «نقالی»، «چاووش خوانی»، «پرده خوانی» و «سقایی» مورد بررسی قرار می گیرد و در بخشی دیگر، هنر شبیه خوانی و نمایش تعزیه به صورت تفصیلی و تخصصی واکاوی می شود و به نقش موسیقی و زنان در این هنر اشاره می شود.
کتاب پس از آن، به حوادث و جریانات پس از رویداد کربلا که از مهم ترین آن ها می توان به «مختار ثقفی» و قیام او اشاره کرد می پردازد.

جنبش ایرانی «سیاه جامگان» به رهبری «ابومسلم خراسانی» و جنبش «خرمدینان» به رهبری «بابک خرمدین» هم که از جنجالی ترین و پُر حرف و حدیث ترین رویدادهای تاریخی هستند، از دیگر بخش های جذاب و خواندنی کتاب است.

به عنوان یک ایرانی مسلمان، اگر می خواهید به طور مفصل، مصور و مستند با روابط بینافرهنگی و تأثیرات متقابل ایران و اسلام در گذر زمان و در ابعاد مختلف رو به رو شوید، «ایران در عصر امامان» به عنوان یک اثر خاص و جامع که همۀ ارجاعات متنی و تصویری آن، آدرس دهی دقیق شده اند ، گزینۀ بسیار خوبی برای یک مطالعۀ لذت بخش است.

کتاب " ایران در عصر امامان " را به قلم را از نشر سایان می توانید همراه با تخفیف از کتابستان خرید نمایید.

author-avatar

درباره کتابستان

تیم تحریریه کتابستان، سعی در تولید محتوای مفید در زمینه معرفی کتاب، نقد کتاب، پیشنهاد کتاب و نیز اخبار نشر و انتشار آن در مجله تخصصی کتابستان دارد.

نوشته های مشابه

11 دیدگاه در “ایران در عصر امامان ، در زاویه‌ای بکر از تاریخ

  1. محمد قنبری گفت:

    جای چنین معرفی خوبی خالی بود خیلی
    هیچ سایتی معرفی این کار جذاب رو نداره
    به همه توصیه می‌کنم بخونن این کارو

  2. محدثه میرزایی گفت:

    خیلی هم خوب
    خسته نباشید به کتابستان

  3. احسان ناظم بکایی گفت:

    سلام. ممنون از اینکه کتاب را با این دقت معرفی کردید

  4. حسینی گفت:

    بسیار عالی موفق باشید

    1. محمد گفت:

      کتاب خوب و جامعی از دوران امامان هست و باعث افزایش اطلاعات در مورد این دوره تاریخی و سرگذشت امامان می شود فقط کمی کتاب قیمتش مناسب نیست

  5. Mohammad گفت:

    همیشه دغدغه این بازه زمانی رو داشتم،آقای ناظم بکایی هم از مجله همشهری جوان آشنا هستم،خوبه قلمشون، منتها یه تخفیف خوب هم بذارین میتونیم تو این گرونیا تهیه کنین

  6. زهرا گفت:

    سلام و احترام
    با تشکر از معرفی بسیار خوبتون
    این کتاب رو تهیه کردم و لذت بردم
    نثر خیلی خوبی داره و زیبایی بصری بسیار مطلوب
    و از نویسنده خوب این کتاب و نشر سایان و کتابستان عزیز، کمال تشکر را دارم
    موفق باشید

  7. محمدجواد گفت:

    معرفی خوبی بود.
    من این کتاب رو از انتشارات سایان پیش خرید کردم. یادمه که چقدر صبر کردم تا مجوز کتاب داده شود.
    خوبی ماجرا این است که محتوای کتاب جهت صدور مجوز تغییر نکرده است. کتابی که هم مورد تایید ناشر باشد هم ارشاد و البته چنین خوب توسط شما معرفی شود یقینا کتاب خوبی است کمااینکه خودم نیز با دیدن جلد و محتوای کتاب به چنین نتیجه ای رسیدم.

  8. مهدی گفت:

    بسیار خوب بود متن تحلیل را که خواندم برای یک کتاب خوان خوبه که قبل از اینکه کتاب بگیره یک آشنایی کلی با موضوع کتاب داشته باشه و همه این نکات در این تحلیل کاملا مشهود بود.

  9. خلیل گفت:

    نقاشی هاش رو هم که آقای روح الامین کشیده جذابترش کرده

  10. حمید سبحانی نیا گفت:

    سلام علیکم.این خیلی خوب معرفی شد فقط قیمتش بالاست البته زحمت و تلاش نویسنده بالاتر ازاینه ولی شرایط سخت اقتصادی الان بعضی از افراد رااز تهیه خواندن آن محروم می‌کند

دیدگاهتان را بنویسید