نون و القلم

اوج شهرت او در دهۀ چهل شمسی اتفاق افتاد و در جریان نویسندگی و فضای روشنفکری تأثیر قابل توجهی گذاشت و فعالیت هایی هم در عرصۀ سیاست و تحزب داشت.

همچنین او جامعۀ ادبیات ایران را با نویسندگان بین ‌الملل آشنا کرد و آثار افرادی همچون «آندره ژید» و «ژان پل سارتر» را به فارسی ترجمه و معرفی کرد.
او در طول زندگی نسبتاً کوتاه خود تحولات فکری، مذهبی و سیاسی فراوانی را تجربه کرد.

وی در سال 1328 با سیمین دانشور که از اولین نویسندگان زن برجستۀ روزگار خود بود ازدواج کرد ولی هیچ فرزندی از این ازدواج ندارد و از طرفی هم پسرعموی آیة الله سید محمود طالقانی از علمای بزرگ معاصر بود.

آل احمد از پیشتازان حمایت از جریان های نوگرایانۀ ادبی داخلی و معرفی نمونه های خارجی آن از طریق ترجمه بود و از مؤسسان تشکل ادبی صنفی «کانون نویسندگان ایران» به شمار می رفت.

جلال آل احمد ادامه ‌دهندهٔ راهی بود که محمد علی جمال زاده و صادق هدایت در ساده ‌نویسی و استفاده از زبان و لحن عموم مردم در محاورات آغاز کرده بودند. در واقع این نوع نوشتن و استفاده از زبان محاوره‌ توسط جلال به‌ اوج رسید و گسترش یافت و خود او نیز بر نویسندگانی چون نادر ابراهیمی و غلامحسین ساعدی تأثیر زیادی گذاشت.

جلال آل احمد در ۱۸ شهریورماه ۱۳۴۸ در ۴۵ سالگی در اَسالِم گیلان درگذشت. پس از مرگ ناگهانی جلال، پیکر وی به‌ سرعت تشییع و به‌ خاک سپرده شد که باعث شائبه هایی پیرامون علت و چگونگی فوتش شد.