عقلانیت (چیست؟ چرا کمیاب به نظر می رسد؟ چرا اهمیت دارد؟)

ما در دنیای امروز مکرراً شاهد ظهور و بروز مصادیق ناعقلانیّت هستیم و این ناامیدمان می‌کند، ولی هنوز دلایل زیادی در دست داریم که امیدوارمان نگه می‌دارند. به‌طور قطع، زمانی که سباستین کاستلیو علیه عدم رواداری مذهبی، دسیدریوس اِراسموس علیه جنگ‌افروزی، سزار بِکاریا علیه شکنجه، جرمی بِنِتام علیه حیوان‌آزاری و مری اِستل علیه نقض حقوق زنان استدلال می‌کردند، حتی به مخیّله‌شان خطور نمی‌کرد که روزی تلاش‌هایشان چنان به بار بنشیند که این معضل‌های بنیان‌برافکن، تبدیل به بدیهیّاتی پیش پاافتاده شوند که نیازی به استدلال نداشته باشند. چشم‌انداز تاریخیِ انتهای کتاب ما را امیدوار می‌سازد که چنانچه استدلال‌های ما نیز معتبر و متقن باشند، در گذر زمان وارد تار‌و‌پودِ اندیشه‌ورزی اجتماع می‌شوند و به‌تدریج در خرد جمعی و آداب‌و‌رسوم جامعه هضم و جذب می‌شوند.