خانواده (به سبک ساخت یک جلسه مطول مطوی در محضر مقام معظم رهبری)

مقام معظم رهبری در جایگاهی قرار دارند که واجد دو شأن حکمرانی بر امور کشور و حکمرانی بر قلوب و دل هاست.
معمولاً شأن اول که گره ها را از امور جاری باز می کند و مانع از ایجاد بن بست در نظام می شود، مورد توجه قرار می گیرد. اما ایشان به عنوان یک عالِم و متفکر اسلامی که علم خود را وقف رشد و به سعادت رساندن مردم کرده اند، شأن دیگری دارند که همان هدایت قلوب، حکمرانی بر دل ها و جذب جان ها به سوی کمال و ایجاد فضای مناسب برای رشد فضائل انسانی در جامعه و «پدر» بودن برای یکایک فرزندان این مرز و بوم است. پدری که دغدغۀ مشکلات و دردهای فرزندان را دارد.
مشکلات فرهنگی امروز نیازمند طبیبی حاذق است که «دوّارٌ بطبّه» سراغ بیمارها و ضعفا رود. امروز این طبیب حاذق موجود است، باید به «دوّارٌ بطبّه» بودن او کمک کرد.
یکی از دغدغه های مهم آقا، دغدغۀ ایشان بر متن زندگی مردم است که آن را تحت عنوان «سبک زندگی» بیان فرموده اند و مرحله به مرحله، مسائل آن را شکافته اند. اولین عنوانی هم که ذیل مبحث سبک زندگی طرح می کنند، موضوع «خانواده» است. این دغدغۀ اساسی، صهـبا را بر آن داشت تا از بیانات معظم له کاری در این زمینه فراهم آورد که نیازهای دوره های مختلف زندگی خانوادگی را برآورده سازد. تحقیقات و جمع آوریها شروع شد. مطالب از دو منظر، خیلی چشمگیر و جذاب بود:
اول، نوع نگاه ایشان به زن و نقش او در خانواده و دوم، ارائه دادن الگوی جامع خانوادۀ اسلامی برای جوامع بشری.

جلسات خطبه خوانی عقد:
در بین اسناد، به پدیدۀ جذاب و استثنایی جلسات خطبه خوانی عقد، توسط آقا برخوردیم. فضایی بسیار صمیمی بر این جلسات حاکم است که نشان از علاقۀ ایشان به ازدواج جوانان دارد. حضرت آقا در جلسۀ پرسش و پاسخ دانشجویی در دانشگاه شیراز، در زمان ریاست جمهوری می فرمایند : «من در تهران خودم، هر هفته عقد می خوانم، یکی از کارهایی که از رسوم آخوندی و سنت های آخوندی همچنان حفظ کرده ام، یکی این است؛ عقد را می خوانم. دوست می دارم که عقد بخوانم برای افراد. 21/9/1367»
(البته طبیعتاً در دوران بابرکت رهبری، تعداد جلسات روندی نزولی داشته، ولی همچنان این سنت حسنه را تداوم بخشیده اند.)
آقا از طرف عروس خانم ها وکیل می شوند و وکالت داماد را به روحانی دیگری می سپرند. اما قبل از خواندن صیغۀ عقد، دقایقی برای خانواده ها و زوج های جوان صحبت می کنند؛ با بیانی چنان گرم و گیرا و روان و قابل فهم که لبخند رضایتی حاکی از به دل نشستن را بر لبان حاضران می نشاند. ایشان ضرورت ها و نیازهای انسان عصر فعلی را به خوبی درک می کنند. چراکه ارتباط بسیار نزدیکی که با مردم و بدنۀ جامعه دارند، باعث می شود کاملاً از موقعیت امروزی خانواده ها آگاه باشند، مشکلات را بشناسند و راهکارهایی کاملاً سازگار با شرایط و موقعیت های روز ارائه دهند.

سبک زندگی:
ایشان همچنین به عنوان یک جامعه شناس تمام عیار، خانواده را به چشم هستۀ اصلی و سلول بنیادینی که بافت های جامعه را ایجاد می کند، نگاه کرده و به رسالت اجتماعی این نهاد، در راستای هدف نهایی تشکیل تمدن اسلامی توجه دارند: «هدف ملت ایران و هدف انقلاب اسلامی، ایجاد یک تمدن نوین اسلامی است. این تمدن نوین دو بخش دارد: یک بخش، بخش ابزاری است؛ یک بخش دیگر، بخش متنی و اصلی و اساسی است. ..اما بخش حقیقی، آن چیزهایی است که متن زندگی ما را تشکیل میدهد؛ که همان سبک زندگی است که عرض کردیم. این، بخش حقیقی و اصلی تمدن است؛ مثل مسئلۀ خانواده، سبک ازدواج، نوع مسکن، نوع لباس، الگوی مصرف، نوع خوراک، نوع آشپزی،…23/7/1391».

نوع نگاه به موضوع زن:
نکتۀ دیگر آنکه امروز دنیا اسیر سلطۀ تبلیغاتی فرهنگ غرب است و هرکس که نسخه ای برای حل مشکلات انسانه ا ارائه می دهد، باید ضعف های فرهنگ غرب را بشناسد و اول، پادزهر آن را ارائه کند. آقا بر این فرهنگ و پایه ها و درون مایۀ آن کاملاً واقفند و در کنار دیدن نقاط قوت این فرهنگ، شناخت کاملی نسبت به یکی از عمده ترین انحرافات آن، یعنی فاصله گرفتن از نگاه صحیح به مسئلۀ خانواده و زن دارند. لذا تأکید فراوانی روی زن و نقش او در خانواده داشته و مکرر فرموده اند که در موضوع زن، طلبکار فرهنگ غرب هستیم.

همسر و پدری تمام عیار:
و اما مهمترین نکته اینکه آقا یک همسر و یک پدر تمام عیار هستند. اولین عمل کننده به توصیه ها و مؤکداتی که در زمینۀ خانواده دارند، خودشان هستند. روش ایشان در برخورد با والدین، همسر، فرزندان، عروس ها و دامادها و نوه ها و در کل زندگی خانوادگی، در اوج قله ای قرار گرفته که ایشان را در این زمینه به الگوی نیکویی برای مردم تبدیل کرده است. اگر به سیرۀ زندگی ایشان دسترسی وجود داشت، قطعاً نور آن تمام جامعه را روشن میکرد.
ایشان در بحبوحۀ مبارزات انقلابی ازدواج می کنند و ثانیه ثانیه های زندگی جهادی شان گواهیست بر این مطلب که انقلاب و نهضت احیای اسلام در ایران، از کانون خانواده ها، این سلول های بنیادین بافت اجتماع، آغاز شد؛ با مبارزۀ مردانی بصیر که توسط زنانی صبور و بااستقامت تحریض و تشویق می شدند.

چرا این کتاب را باید خواند؟
این توفیق را یافته ایم که پای بحث یک اسلام شناس، قرآن شناس، جامعه شناس، غرب شناس و البته یک عالمِ عامل بنشینیم و برایمان از خانواده بگوید؛ از فلسفه و اهمیت ازدواج، از تفاوت نظر اسلام و غرب دربارۀ ازدواج، تفاوت های مرد و زن، جایگاه مرد و زن در خانواده و… بحث هایی که همچون دانه های تسبیح کنار هم قرار می گیرند و ارتباط آنها با نخ تسبیح که همان مسئلۀ مهم خانواده است، معلوم می شود. در واقع هم به موضوع خانواده پرداخته شده و هم به موضوع زن. نقش زن در خانواده، هم از دیدگاه نقد نظر غرب و هم از دیدگاه طرح نظر اسلام عنوان شده است.
این موضوعات همچون یک رمان محتوایی، خوانندۀ محترم را جذب می کند و به دنبال خود می کشاند. موضوع، یک موضوع بسیار ملموس در زندگیست و مخاطبِ آن، فقط زوجهای جوان نیستند. هرکس می خواهد خانواده ای تشکیل دهد، یا تشکیل داده و ابتدای راه است، یا سال هاست که زندگی مشترک را شروع کرده و اکنون در فکر زندگی مشترک فرزندان است، می تواند مخاطب باشد.
با مطالعۀ دقیق کتاب به محتوای قرآنی «وَ اجعَلوا بُیوتَکُم قِبلَـةً» پی برده و در می یابیم بر همۀ ما تکلیف است خانه ها و خانواده هایی بسازیم که هم در تشکیل، هم در تداوم و هم در محتوا از اشکالات جدی خالی و بر شاخصه ای ارائه شده از سوی حضرت آقا منطبق باشد.
اکنون پای بحث یکی از متعهدان به مبانی اسلام که چون خورشید، روشنی می دهد، می نشینیم و دیدگاه اسلام نسبت به این مسئلۀ مهم را همچون آب خنک گوارایی می نوشیم.