خالد حسینی در این اثر از دل فرازوفرودهای تاریخ سیاسی افغانستان، روایتی دردناک از زندگی دو زن هموطنش دارد که به گفته‌ی خودش، تنها گوشه‌ای از دردهای بی‌پایان زنان افغان است. زنان توانا و پاکی که در دام دنیایی خشن، نازیبا و مرداسالار گرفتار شده‌اند. دنیایی که حتی فرصتی اندک برای لذت بردن از زندگی را از آنان دریغ کرده‌است. دنیایی که در آن مجالی برای نشان‌دادن توانایی‌هایشان نمی‌بینند.

داستان در قالب زندگی دو زن متفاوت در افغانستان روایت می‌شود. داستان زندگی مریم و لیلا، لیلا از دختران روشنفکر و باهوش افغان است که سبک زندگی‌اش، مشکلات زیادی را در وطن برایش ایجاد می‌کند. مریم زنی آسیب دیده از فرهنگ مردسالار افغانستان است که پدرش او را به ازدواج با مردی مسن مجبور و زندگی‌اش را تباه می‌کند. زندگی این دو در طول داستان به هم گره می‌خورد.

خالد حسینی در هزار خورشید تابان از دنیایی حرف می‌زند که در آن، زن تنهاترین و مظلوم‌ترین موجود جهان است. زنان که بعد از به قدرت رسیدن طالبان در افغانسان زندگی سخت‌تری هم پیدا کردند موضوع کتاب حسینی هستند. او رنج و اندوه و جنگ این زنان را به تصویر یم‌کشد.