«مثنوی معنوی» شاهکار جهان عرفان از “جلال الدین محمد بلخی” ملقب به “مولانا” است که به سبب بار فکری و معنوی آن، به طور گسترده مورد توجه ادبا و عارفان قرار گرفته است. دامنه ی توجهی که “مثنوی معنوی” از قرن های گذشته تا به امروز به خود جلب کرده، آن قدر وسیع و فراخ است که کمتر اثری در حوزه ی اندیشه و عرفان می تواند تنه به تنه ی آن بزند. به سبب همین شناخته شدگی و شهرت ادبی وسیع، ادبای زیادی اقدام به تصحیح “مثنوی معنوی” نموده اند اما یکی از معتبرترین تصحیح ها، که مورد ارجاع عالمان و ادیبان بسیاری نیز قرار گرفته است، تصحیح “رینولد نیکلسون”، خاورشناس و مترجم مشهور انگلیسی می باشد.
این دریای بیست و شش هزار بیتی معرفت که در شش دفتر و بیش از هزار صفحه کتاب شده، همانطور که از نام آن بر می آید در قالب مثنوی سروده شده و با وجود اینکه پیش از “مولانا” هم شاعران مطرح دیگری نظیر سنائی غزنوی و عطار نیشابوری از این قالب بهره جسته بودند، اما “مولانا جلال الدین محمد بلخی” در “مثنوی معنوی”، چنان محتوای شگفت انگیز و خیره کننده ای را ارائه نمود که به مراتب به این قالب ارتقا بخشید.
آنچه “مولانا” در این شش دفتر به بلاغت و فصاحت تمام به آن پرداخته، دشواری ها و مصائب انسان در راه رسیدن به خداست که در قالب بیش از چهارصد قصه ی پی در پی بیان شده است. “مثنوی معنوی” که همواره در فهرست برترین کتاب های جهان از جایگاه رفیعی برخوردار است، آیینه ای از فرهنگ دینی مردم ایران و اندیشه های آنان می باشد.