مبانی نظری تزکیه جلد اول : مقالات استاد محمد شجاعی

برای سالک الی الله و برای آنانی که می خواهند به تزکیه نفس پرداخته و با تزکیه خود از اسارتها و تعلقها و حجابها و با پشت سر گذاشتن مدارج و منازل یکی پس از دیگری ، به سوی حضرت حق و لقاء وجه کریم او سفر کنند، لازم است که به اندازه امکان از سه مساله اساسی زیر با خبر باشند:
مساله اول اینکه چهره اصلی و منزلت اولیه و قبل از تنزل خویش را تا حدودی بشناسند.
مساله دوم اینکه چگونگی تنزل خویش و منزلتی را که پس از تنزل به حیات دنیوی و بعد از محجوب گشتن با حجابها دارند، اجمالا بدانند.
مساله سوم اینکه تحولات و منازلی را که در مقام بازگشت و تزکیه و سیر الی الله پیش می آید و منتهی به نیل به منزلت اولیه و شهود و فناء فی وجه الله می شود به صورت خلاصه و فشرده متوجه باشند.
نویسنده کتاب، قبل از پرداختن به مسائل عملی تزکیه و نحوه آن در مجلدهای بعدی این کتاب، در این مجلد به انتقال بصیرتهای نظری لازم جهت سلوک در مسیر توحید پرداخته و به دنبال پاسخ دادن به سه مساله اساسی مطرح شده است. متن کتاب در مقایسه با کتابهای مشابه متن نسبتا ساده ای است که بخش اعظم آن، پاسخ به مساله سوم است. در این فصل، نویسنده، بحثهای مبسوطی درباره خروج از حجب ظلمانی، افاضات، اشراقات و اشارات ربوبی، مکاشفات و مشاهدات، تجلیات و شهود و فناء ارائه نموده است.