فهم زمانه به قلم یعقوب توکلی است که به زندگی شهید دکتر حمید دیالمه پرداخته است و برای اولین بار در سال 1402 توسط شرکت چاپ و نشر بین الملل به چاپ رسید. این کتاب درباره زندگی و ایستادگی شهید دیالمه در برابر اندیشه‌های لیبرالی است. نویسنده کتاب فهم زمانه سعی کرده تا یک جوان دانشگاهی از عمق جریان حق و باطل و شوق بی‌بدیل او برای احیای اندیشه های شیعی را به خواننده معرفی کند .

دیالمه یک جوان دانشگاهی با عقاید شیعی خالص است که بدون گرایش به چپ و راست با طاغوت مبارزه می‌کند و هم از اختالط دین با هر ایسم دیگر جلوگیری می‌کند. از خصوصیات دیگری که از شهید دیالمه در کتاب فهم زمانه ذکر شده این مورد است که وی کتاب خوانی قهار بوده است که سبب شد تا وی بر مکاتب مختلف تسلط داشته باشد.

فهم زمانه
وی مبارزی بود که خط قرمزش مکتب اهلبیت بود و عقلانیت را در بستر فهم دین به کار می‌گرفت. آمادگی فکری و عملی برای معرفت فزاینده، گفتوگو و مناظره با هر قشر و طایفه و باور به اینکه گفتگو روش بسیار مفیدی برای انتشار پیام‌های مکتب اهل بیت است، در کنار هنر خوب شنیدن و احترام به منحرف از احترام به انحراف،جلسات سبب شد تا او را به الگویی دینی برای کرسیهای آزاداندیشی تبدیل کند.

یعقوب توکلی زمان‌های زیادی را صرف گفتگو با خانواده و دوستان نزدیک شهید دیالمه کرده است. سپس با استفاده از قلمی روان، داستان زندگی جوانی را روایت کرده است که باید او را یکی از سرمایه‌های انقلاب اسلامی دانست. کتاب فهم زمانه، به بررسی جنبه‌هایی مختلفی از زندگی شهید می‌پردازد اما عمده تمرکزش بر بخشی از مبارزات او قبل از انقلاب است. این مبارزات به خواننده نگاهی نسبتاً تازه‌ای نسبت به فضای دانشگاهی قبل از انقلاب در یکی از شهرهای مهم ایران، مشهد رضا، می‌دهد که تا پیش از این ناشناخته بود.