فرمانده لاله ها

کتاب فرمانده لاله‌ها روایت مستندی از زندگی سردار شهید پرویز محبی فرمانده سپاه ماسال و چوکا اثر جواد کلاته عربی است.یکی از شخصیت مهم در کتاب «فرمانده لاله‌ها»، حسن ماسالی از چهره‌های مهم چپ‌گرای فعال در دوران ابتدایی انقلاب در داخل کشور و یکی از مبارزان ضد انقلابِ سازمان دانشجویان چپ با نام کنفدراسیون دانشجویان ایرانی بوده است. نویسنده کتاب «فرمانده لاله‌ها» درباره حسن ماسالی می‌گوید: این شخصیت در تحرکات سال ۸۸ هم از موثرترین چهره‌های خارج از ایران بود. او پس از مدتی از انقلاب، از ایران فرار کرد. من از قبل و به خاطر تحقیقاتی که درباره شهید بهشتی داشتم، با این شخصیت و تاریخش آشنا شدم. ماسالی در آن سال‌ها که شهید محبی در مناطق غرب گیلان مشغول بوده، دست به تحرک زده و فعالیت می‌کرده است. نکته مهم در آن بازه زمانی این نویسنده در مقدمۀ کتاب خود دربارۀ این اثر چنین نوشته: «فرمانده لاله‌ها» براساس گفته‌های شاهدان عینی و دستنوشته‌های شهید، به زندگی و زمانۀ پرویز محبی می‌پردازد. بر این اساس، نگارنده کوشیده است به دنبال ترسیم تصاویری از شخصیت محوری کتاب، بر زمین واقعیت‌ها باشد. خاطرات مشترک مصاحبه‌شونده‌ها با پرویز و بخش‌هایی از تار یخ سیاسی ــ اجتماعی شهر ماسال و بعضی شهرهای استان گیلان (به روایت همان‌ها) در دهه‌های ۴۰ تا ۶۰ شمسی، اساس کار نگارش کتاب بود. همچنین، یک بخش کامل از کتاب (فعالیت جهادی در شهر آبادۀ شیراز) براساس اطلاعات دفترچۀ یادداشت شخصی شهید شکل گرفت. بنابراین، تحلیل‌ها و ظن‌وگمان‌ها، نمی‌توانستند هیچ‌یک از قطعات این پازل را تشکیل دهند. این روایت‌ها در متن کتاب با زاو یۀ دید سوم شخص مفرد عرضه شده است. اما لابه‌لای متن کتاب، روایت برخی خاطرات را به دست راوی‌هاشان سپردم و از زاو یۀ دید اول شخص مفرد استفاده کردم.همچنین از گفته‌هایی بهره بردم که خیلی‌ها از اعماق جان می‌گفتند و چکیدۀ فهم آنها از پرویز بود؛ حرف‌هایی که سال‌ها در دلشان ته‌نشین شده بود و احساس می‌کردم از جنس شهود باشد. این روایت‌ها که گاهی آمیخته با نمودهای بیرونی رفتار پرویز است، دستمایۀ استفادۀ من از زاو یۀ دید دوم شخص مفرد شد. از این متن‌ها که بار عاطفی هم دارند و به نوعی، نجواهای مستند نگارنده با شخصیت اصلی کتاب است، به عنوان و رودی کوتاهی در آغاز فصلهای کتاب استفاده شده است.