«عقاید یک دلقک» نافذترین اثر هاینریش بل و از نظر عاطفی ثمره نبرد مرگ آمیز عشق و دین است. این کتاب، واگویه های بیمارگونه نیشداری است که به یاری آنها راوی داستان «هانس اشنایر» در سن بلوغ فکری بیست و هشت سالگی ظرف چهار ساعت؛ پاره پاره زندگی گذشته را کنار یک دیگر می نشاند. او یک دوره هیجده ساله خاطرات را مرور می کند، از آخرین سالهای حاکمیت آلمان نازی تا دهه شصت آشوب زده. آنچه در طول این صفحات بازگفته می شود، تراژدی و غمنامه آدم بی دینی است که دختر دینداری را دوست می دارد؛ تراژدی پسری است که نمی تواند پدر و مادرش را دوست بدارد، مرد جوانی که آینده روشنی پیش روی خویش نمی بیند. در این داستان بل تصویری عمیقا طنزآمیز از آلمان بعد از جنگ عرضه می دارد. تصویر ملتی است که همگی نازی های سابق هستند و به شدت تظاهر به پشیمانی و انکار گذشته خود می کنند و تصویر کلیسای کاتولیک نگون بختی است که قرار است نماد اخلاقیات گران قدری باشد که از گامهای زمانه خود عقب مانده است و جوانان گم کرده راهی چون هانس که، به اختیار یا بی اختیار، آن سوی رفاه بعد از جنگ آلمان باقی مانده اند