اندیشهٴ بلند سالار شهیدان حضرت حسین بن علی (علیه‌السلام) كه در قیام باشكوهش متبلور گشت، نمادها و ظهورات مختلفی دارد كه هر یك از دانشمندان به نوبهٴ خود، مطابق شخصیت علمی و فرهنگی خویش به دنبال چهرهٴ نهضت حسینی (علیه‌السلام) هستند و عمق باورها و حتی گرایش‌های آن حضرت را استنباط میكنند.
از چهره‌های باطن نهضت حسینی (علیه‌السلام) تفكر عقلی و عقلانیت نهفته در آن است؛ بر این اساس حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی (دامت بركاته) از این منظر نیز این نهضت عظیم را مورد تحلیل و بررسی قرار داده‌اند، تا چهره باطنی نهضت كه عقل و عقلانیت اصیل و مستحكم و تثبیت شده با مصباح وحی است، وضوح بیش‌تری یابد. كتاب «شكوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی (علیه‌السلام)» در راستای تبیین این حقیقت، در دو بخش و هشت فصل مطالب ارزشمند ذیل را در اختیار قرآن‌پژوهان و عترت‌دوستان قرار میدهد: سیرهٴ حسینی، پیام نهضت حسینی، اثر نهضت حسینی، شكوفایی و شكوفاگران عقل، اقدامات مخالفان شكوفایی عقل، قیام حسینی برای شكوفایی عقل، اثر قیام حسینی در شكوفایی عقل، تداوم اثر قیام حسینی برای شكوفایی عقل و…