سرکوب ماورا

دنیایی را در نظر بگیرید که فقط برمبنای علم و تفکر منطقی استوار است. از کجا شروع کنید؟ کتاب‌های کودکان را بدون شخصیت‌های ماورایی تصور کنید؛ نه پری وجود دارد، نه هیولا و نه شهر جادویی اُز. هیچ آلیسی نیست و در سرزمین عجایب به جست‌وجو نمی‌پردازد. هیچ‌وقت شنل قرمزی، زیبای خفته، جوجه ‌اردک زشت و البته هری‌پاتر به وجود نخواهند آمد؛ چه کودکی کسالت‌باری!
اما دنیای کودکان سرشار از عناصر ماورایی است. دشوارترین مشکلات خیالی را بسیار ساده حل می‌کنند و برای فرار از تله‌ها راهی می‌یابند. اگر هنگام بازی کردن ببری غول‌پیکر به آن‌ها حمله کند، مشکلی نیست؛ شمشیر می‌کشند و ببر را از بین می‌برند. کوهستان مانع رسیدن به گنج می‌شود؟ خیز برمی‌دارند و از روی آن می‌پرند. کودکان اعتمادی خلل‌ناپذیر دارند که طبیعت با آن‌ها مهربان است و عناصری مانند آب، هوا و نیروی گرانش حق الهی‌ آن‌ها را برای حضور در این مکان پذیرفته‌اند و شخصیت‌های قومی و فرهنگی مانند بابانوئل برای برآورده کردن آرزوهای کودکان تلاش می‌کنند.
البته این پندار وهم‌آلود دوران کودکی تا ابد طول نمی‌کشد. درواقع، اکثر بچه‌ها بیرون از بازی، کاملاً از محدودیت‌های فیزیکی و ذهنی خود آگاه‌اند. به مرور زمان تخیل رنگ می‌بازد و منطق جایگزین آن می‌شود اما بزرگسالان همچنان برای مشکلات هستی‌گرایانة خود، نظیر ترس از مرگ و معنای زندگی به ماورا پناه می‌برند.
بی‌شک ما برای دستاوردهایی چشمگیر، همچون داروهای نوین، فناوری‌های دقیق و آرامش نسبی زندگی خود مدیون علم هستیم. باوجوداین، هزینة چنین آرامشی بسیار سنگین است: فقدان رابطه‌ای معنادار میان انسان و طبیعت.
تفکر ماورایی دنیای بی‌جان را فهمیدنی‌تر می‌کند. وقتی عجله داریم و خودرومان روشن نمی‌شود، ممکن است با آن صحبت کنیم. حتی کاربرد جان‌بخشی تفکر ماورایی به‌شدت در تبلیغات استفاده می‌شود: در ویدیوهای تلویزیونی، خودرویی پرسرعت به جگواری تیزپا تبدیل می‌شود و یک‌ تکه شکلات می‌تواند در قالب انسان نشان داده شود. پس چرا بزرگسالان تا این حد بر منطقی بودن خود تاکید دارند؟ شما هم فکر می‌کنید علم همیشه بر جادو پیروز می‌شود؟