مقصود از شناخت نفس ناطقه که در این کتاب دنبال می شود، نفس شناسی به صورت مفهومی یا فلسفی و اخلاقی نیست بلکه توجهی است حضوری و شهودی به خودِ پنهان و به همین جهت رویکرد اصلی کتاب عبور از علم حصولی به نفس است و نظر به تجربه ی خویشتن خویش دارد آن هم به علم حضوری.
بحث خودشناسی وقتی حائز اهمیت است که بدانیم مقصد حقیقی و نهایی انسان، حضرت حق جلّ جلاله می باشد و رجوع به حضرت حق بدون درک حضوریِ «وجود» میسّر نمی گردد و با تجربه ی «وجودِ» خویشتن، شرایط رجوع به وجود مطلق به روش حضوری و شهودی در جان انسان فراهم می گردد.
از طریق نظر به جنبه ی وجودی خود می توان به جنبه ی وجودی عوالم هستی نظر کرد و با «وجودِ» آن عالم روبه رو گشت و در این رابطه است که عرض می شود با شناخت نفس، امکان نظر به حقیقتِ وجودیِ حضرت صاحب الأمر به عنوان حقیقی ترین وجود در عالمِ امکان، فراهم می گردد.