جامعه‌شناسی بینشی است که از دل عقل روشنگری برخاسته است؛ و در عین حال یکی از مهم‌ترین صور تأمل انتقادی در باب این عقل و سویه‌های تاریک و روشن و پیامدهای تاریخی عینیت یافتن آن است؛ برخلاف دشمنان و مدافعان بی‌قید و شرط عقل روشنگری، مؤسسان جامعه‌شناسی کارل مارکس و مارکس وبر و امیل دورکیم، از سویه‌های مثبت و منفی این امر آگاه بودند. در عصر ما نظریة اجتماعی یورگن هابرماس مهم‌ترین نمایندة این دیدگاه است. این کتاب ضمن بررسی آرای آن متفکران، به شرح و نقد بینش گئورگ لوکاچ جوان و مارتین هایدگر و طرح‌‌های تحقیقاتی منبعث از آرای آنان می‌پردازد، طرح‌هایی که از دیدگاه این کتاب نمونه‌های بارز معارضه‌جویی با عقل روشنگری از زوایای چپ و راست افراطی به شمار می‌روند.