«ترغیب» آخرین رمان کامل جین آستین، نویسندۀ شهیر بریتانیایی عصر ویکتوریایی، است. این اثر در دسامبر 1817، همزمان با «نورثنگر اَبی» در انگلستان منتشر شد، یعنی شش ماه پس از درگذشت نویسنده. «ترغیب» در همان زمان انتشار در ابتدای قرن نوزدهم نیز مورد توجه بسیاری از منتقدان ادبیات انگلیسیزبان قرار گرفت، اما در میانۀ قرن بیستم بود که ارزش و اهمیت جایگاه این اثر در پورتفولیوی جین آستین بهوضوح دیده شد و تا امروز نیز به درخشش ادامه داده است.
«ترغیب» ماجرای زندگی آن الیوتِ بیستوهفتساله است که از خانوادهای اصیل آمده و در خانهای اربابی زندگی میکند. فشار اقتصادی بر خانواده آنها (پدر و دو خواهرِ مجرد، الیزابت و آن) را وادار میکند به شهر کوچک بث نقل مکان کنند و خانه و املاکش را به دریاسالار کرافت و همسرش اجاره دهند. خانم کرافت برادری دارد به نام کاپیتان ونتورث که سالها پیش مدتی کوتاه نامزد آن بوده و اکنون بناست دوباره پایش به زندگی آرامِ آن باز شود. لیدی راسل، دوست قدیمی و خانوادگی الیوتها، نزدیکترین شخصیت به آن الیوت است و مثل مادرش، از او مراقبت میکند؛ گرچه جدایی آن از فردریک ونتورث بهخاطر اصرارهای لیدی راسل و دیگر اعضای خانوادهاش بود.
آنچه «ترغیب» را به اثری متفاوت در میان رمانهای جین آستین تبدیل کرده، بلوغ فکری نویسنده/قهرمان است و جهانی که برای آن الیوت خلق کرده است. آستین در این اثر، سویۀ دیگری از وجود و باورهای خود را در قالب گفتوگوهای درونی و بیرون آن الیوت و شخصیتهای دیگر به نمایش گذاشته: او این بار، زنی مجرد و بیستوهفتساله خلق کرده که طبق سنتهای آنزمانی، از وقت ازدواجش گذشته و حتماً ایرادی داشته که کسی سراغش نرفته! درصورتیکه آن الیوت، آرام، مهرورز، منطقی و صادق، دختری پُرشروشور نیست که کارهای احمقانه انجام دهد و انتظاراتی غیرممکن داشته باشد؛ چه، او زنی است که گرچه زمانی تحتتأثیر باورهای طبقاتی و زورگوییهایی بهظاهر خیرخواهانۀ اطرافیانش قرار گرفته، خودش خوب میداند چه میخواهد و چرا.
تفاوتِ زنهای رمان «ترغیب» از دیگر ویژگیهای مهم این اثر داستانی است. شخصیتهای زن طیفی از مستقل تا وابسته، بیخرد تا خردورز، خودخواه تا فداکار، و البته اندیشهگر تا سرسپرده را به تصویر میکشند. این مسئله از دلایل اصلی بلوغِ فکری جِین آستین در زمانۀ خلق «ترغیب» است. او از الگوهای همیشگی چند قدم فراتر رفته و این بار، زنان را به کنشگری و سرکشی از قوانین نانوشتۀ اجتماعی تشویق میکند.
جین آستین در «ترغیب» باز هم به انتقاد باورهای زنستیزانۀ عصر خود پرداخته و این بار، با شهود و تسلطِ قلم، زنانِ همعصر خود و آینده را به اندیشه پیش از هر تصمیم دعوت میکند؛ آستین از خواننده طلب میکند که آگاهانه و فاعلانه انتخاب کند و مسئولیتِ تصمیم خود را بپذیرد. گرچه در نگاه اول، «ترغیب» عاشقانهای آرام است، نباید فراموش کنیم که مانیفست اجتماعی جین آستین دربارۀ زنان چه بوده: فکر کنید، خودتان را باور داشته باشید، از تنهایی نترسید، و عشق بورزید.
کیوان حسینی –
مثل سایر داستانهای جین آستین، بیانِ ساده و به دور از تکلّف، توصیفات لطیف و شرح جزییات افکار پرسوناژهای مختلف که سبک شخصیتی هر کدوم از اون هارو مثل یک روان شناس زبده به تصویر میکشه