کتاب “تئوری موسیقی” که در بردارنده ی “مبانی موسیقی نظری” به قلم “مصطفی کمال پورتراب” است، کتابی است پرطرفدار که تا کنون بیش از شصت بار مورد تجدید چاپ قرار گرفته است. این اثر که در زمره ی یکی از جامع ترین و کامل ترین کتاب های نوشته شده پیرامون “تئوری موسیقی” به حساب می آید، اساسی ترین “مبانی موسیقی نظری” را در اختیار موزیسین ها و علاقه مندان به موسیقی قرار می دهد.
استاد “مصطفی کمال پورتراب” کتاب “تئوری موسیقی” را در هفت فصل طبقه بندی نموده که هر فصل مهم ترین مواردی را که هنرجو باید به صورت علمی و نظری بداند، به او آموزش می دهد. در فصل نخست “مبانی موسیقی نظری” در کنار تعریف موسیقی و نت های آن، حامل و کلید، خطوط اضافه، گستره ی صدای انسان، ریتم و تعریف کلی آن، سکوت و انواع صدا و خط ها و نقطه ها معرفی شده اند. فصل دوم متریک میزان های ساده و ترکیبی را تشریح کرده و ضرب، ضد ضرب، سنکوپ و تکیه و ارکان عروضی را توضیح داده است. در فصل سوم فواصل موسیقیایی و علامت های تغییردهنده، نیم پرده های دیاتونیک و کروماتیک و نت های مترادف بررسی شده اند و فصل چهارم گام و تنالیته را به تفصیل شرح می دهد. فصل پنجم به حالت ها، حرکت ها، تنداها و اصطلاحات پیرامون آن ها اختصاص داشته و فصل ششم اختصارات، نشانه ها و علامت ها را بررسی می کند. آخرین فصل از کتاب “تئوری موسیقی” استاد “مصطفی کمال پورتراب” به آکورد شناسی می پردازد و در پایان هر فصل، تمرینات شفاهی، تکالیف عملی و آزمون درک مطلب برای استفاده ی بهتر هنرجویان از مطالب کتاب، طراحی شده است.