از انسان و از عرفان نیز بسیار گفته اند و بسیار شنیده ایم، اما حکایت”انسان درعرف عرفان”از دیدگاه قرآن کریم و اخبار ائمه اطهار است و حکایت دیگری است. مراد از عرفان در موضع این رساله، عرفان به توحید صمدی است و توحید صمدی ظهور و شهود سلطان وحدت، حق تعالی شأنه، در سیر انفسی سالک الی الله است که به علم الیقین و عین الیقین و حق الیقین و بردالیقین دریابد که هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن. انسان را نیز در عرف منطق، حیوان ناطق تعریف کرده اند، ولی انسان در عرف عرفان کسی است که لیاقت ها و قابلیت هایی دارد که چون به فضیلت برسند و او را متصف به صفات ربوبی و محاسن اخلاق و محامد آداب کنند، او دیگر همان حیوان ناطق نیست بلکه انسان واقعی حقیقی است. نویسنده برخی رویدادهای سلوک عرفان عملی خود را نیز در نیمه کتاب شرح داده و سپس در نیمة دیگر، اصول مستنبط از آنها و متفرع بر آنها را گفته است.