این کتاب شامل مجموعه ای از درس های کلامی استاد مصباح است که به قلم ایشان نگاشته شده است. و مباحث به گونه ای تنظیم شده که مطالب آن بر هم ترتیب منطقی دارند و هر بحث تقریباً به طور مستقل و بدون نیازبه حواله دادن به مباحث بعدی مطرح گردیده است. هم چنین در این کتاب عبارات، ساده و روشن اند و در متن از کاربرد اصطلاحات پیچیده و عبارات دشوار پرهیز شده است. اثبات مطالب با استفاده از دلیل های متقن، به دور از توضیحات زاید و ملال آور صورت گرفته است.
این کتاب سه جلدی، در سه بخشِ خداشناسی، راهنماشناسی و فرجام شناسی تنظیم شده است.
نگارنده در مقدمه بخش خداشناسی، به تعریف دین، تفکیک اصول دین از فروع آن، لزوم تحقیق درباره اصول دین، جهان بینی به مثابه مقدمه ای برای ایدئولوژی، و راه حل مسائل بنیادین جهان بینی می پردازد. آن گاه بحث اصلی آغاز می شود و موضوعات خداشناسی، راه ساده شناخت خدا، اثبات وجود خدا، صفات ذاتیه و فعلیه خداوند، و سپس علل انحراف شبهات ناظر به آن بررسی می شود. استاد در ادامه به نقد جهان بینی مادی و اثبات توحید و یگانگی خداوند، بحث جبر و اختیار، قضا و قدر و عدل الهی می پردازند.
در بخش راهنماشناسی، مباحثی مثل نیاز بشر به وحی و نبوت، حل چند شبهه در این باره، عصمتِ انبیا، دلایل عصمت انبیا، شبهات عصمت، بحث معجزه و حل شبهات ناظر به آن، ویژگی های پیامبران، کثرت و تعداد پیامبران و رابطه مردم با آنان، پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) و اثبات رسالت آن حضرت، اعجاز قرآن، مصونیت قرآن از تحریف، جهانی و جاودانه بودن اسلام، خاتمیت، امامت، نیاز به وجود امام، نصب امام، عصمت و علم امام، و امامت حضرت مهدی(علیه السلام) و حکومت جهانی آن حضرت و راز غیبت مطرح شده است.
بخش سوم نیز در زمینه معادشناسی (فرجام شناسی) این مباحث را بررسی می کند: وابستگی مسأله معاد به مسأله روح، تجرد روح، اثبات معاد، معاد در قرآن، پاسخ قرآن به شبهات منکران معاد، وعده الهی درباره قیامت، مشخصات عالم آخرت، از مرگ تا قیامت، تصویر رستاخیز در قرآن، مقایسه دنیا با آخرت، رابطه دنیا با آخرت، قراردادی یا حقیقی بودن رابطه دنیا و آخرت، نقش ایمان و کفر در سعادت و شقاوت، رابطه متقابل ایمان و عمل، حبط و تکفیر اعمال، امتیازات مؤمنان، شفاعت و حل شبهات آن.