کتاب حاضر گزیده‌ای از مجموعه‌ی توصیه‌ ها، نصایح، تحلیل ها و مواعظی است که درماههای رمضان در طول 22 سال گذشته ـ از سال 1369 تا 1390 ـ در بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ارائه شده است.
مخاطبان این مواعظ عموم مردم بوده‌‌اند هرچند گاه این سخنان در دیدار جمعی از قاریان قرآن کریم، کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، نمازگزاران نماز جمعه، اساتید دانشگاهها، دانشجویان، شاعران و… بیان شده‏اند.
بنابراین در انتخاب مطالب این کتاب دو ویژگی مورد توجّه قرار گرفته است:
نخست؛ موضوع بیانات ماه مبارک رمضان، معارف دینی مربوط به روزه‏ داری، آداب دعا، تکالیف مؤمنان در این ماه از نظر فردی، اجتماعی و سیاسی و نظایر آن باشد.
دوم؛ صرفاً در محدوده‌ی زمانی از حلول ماه مبارک رمضان تا پایان روز عید سعید فطر هر سال بیان شده باشد. خوانندهای که با دقّت این کتاب را مطالعه کند درخواهد یافت که فضای معنوی خاصی در این مجموعه احساس می‌شود که دلیل آن بر زبان گوینده‌ی عظیم‌الشأن آن نیز جاری شده که در ماه رمضان فضای معنوی و ملکوتی بر عالم و به خصوص بر جامعه‌ی اسلامی و مؤمنین اهل عبادت حکم‌فرماست و بر همه‌ی افعال و بیانات و روحیات مسلمانان تأثیر می‏‌گذارد.
از متن کتاب :
عید قربان روز طهارت و تزکیه
این روز شریف روز طهارت وتزکیه و پاکی و پاکیزگی است. در یکی از این دو سوره‌ای که در نماز عید خوانده می‌شود، می‌فرماید: قد افلح من تزکی. یعنی آن کسی که خود را پاکیزه کند و دامان و روح و دل خود را از آلودگی‌ها نجات دهد، از فلاح برخوردار است. فلاح یعنی موفقیّت در میدان زندگی و رسیدن به هدف آفرینش.
مقام والای عبودیّت
مکرّر عرض کرده‌‏ایم که سرّ مسئله در این است که انسان بتواند خودش را به عبودیّت الهى متّصف کند. عبد، یعنى تسلیم اراده و حکم خدا و شریعت الهى. لبّ تمام دستورات و احکام و فرامین الهى و شرایع انبیا، همین یک ‏کلمه است و شاید پیامبران خدا، قبل از آنکه مقام نبوّت براى آن‏ها انتخاب بشود و خداى متعال آن‏ها را به نبوّت سرافراز کند، به عبودیّت سرافراز کرده باشد؛ همچنان که حتماً همین‏طور است. در یک روایت است که انّ الله اتّخذ محمّداً عبداً قبل ان یتّخذه رسولا. اوّل، خداى متعال او را خلعت عبودیّت پوشانید و بعد، به مرحله و رتبه‌ى نبوّت فایز کرد. کأنّه این، در هر تعالى یى مقدّمه‌ى لازم و شرط اصلى است. در هر اندازه تکاملى، عبودیّت، شرط اصلى است. البتّه، عبودیّت هم مراحلى دارد. آن مرحله‏‌ى پایین عبودیّت، آن‏چنانى که امثال ماها بتوانیم در آن طمع بورزیم، همین است.
خودمان را آماده‌‏ى اطاعت کنیم؛ همه چیز را از او بدانیم؛ نعمتهاى الهى را، حقیقتاً نعمتها و موهبتهاى الهى بدانیم؛ آن‏ها را فرآورده‌‏ى قدرت و علم و توانایى خودمان ندانیم؛ بدانیم که ما هم وسیله‏ایم. ذهن ما، دست ما، عمل ما، سرپنجه‏ى ما و تلاش ما، وسیله‌اى براى تحقّق اراده‏ى الهى است. حقیقتاً بندگان شایسته‌ى خدا مثل امام بزرگوار ما رضوان‌‌الله‌تعالى علیه قدر ماه رمضان و قدر آن ساعات و ایّام را مى‏دانستند و از آن، کمال استفاده را مى‌‏بردند. ما ائمّه‏‌ى‏ معصومین علیهم‌السّلام را که زیارت نکرده‌‏ایم؛ امّا انسان مى‌توانست رشحه‏‌اى از رشحات همان عبادات و توجّه‌‏ها را در وجود مقدّس امام عظیم‌‏الشّأن بزرگوار راحل‌مان مشاهده کند.