مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب (8جلدی)

یکی از موفق ترین و ماندگارترین آثار منتشر شده در ادبیات کودک و نوجوان، مجموعۀ «قصه های خوب برای بچه های خوب»، نوشتۀ مرحوم مهدی آذر یزدی است که با گذشت سال های سال از نخستین انتشار آن و از طرفی انبوه آثار تولید شده در ژانر کودک و نوجوان در طی این سال ها، هنوز از محبوبیت و فروش بالایی برخوردار است.
آذر یزدی اولین نویسنده ‌ای است که در ایران به صورت جدی دغدغۀ نوشتن داستان برای کودکان و نوجوانان را داشت و به همین دلیل، لقب «پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران» را به او داده‌ اند.
او در سال ۱۳۳۵ و در سن ۳۵ سالگی، پس از آن که قصه‌ ای از «انوار سهیلی» که یک بازنویسی از کتاب «کلیله و دمنه» به قلم «حسین واعظ کاشفی» است، در چاپخانه توجه ‌اش را به خود جلب کرد، به فکر ساده‌ نویسی قصه به صورتی که مناسب کودکان و نوجوانان باشد افتاد و این جرقه، ایدۀ اولیه و زمینه‌ ساز خلق جلد اول کتاب «قصه‌ های خوب برای بچه‌ های خوب» شد.

دورۀ هشت جلدی «قصه‌ های خوب برای بچه ‌های خوب» که شامل دفترهای «قصه‌ های کلیله و دمنه»، «قصه‌ های مرزبان نامه»، «قصه‌ های سندباد نامه و قابوس نامه»، «قصه‌ های مثنوی مولوی»، «قصه‌ های قرآن»، «قصه‌ های شیخ عطار»، «قصه ‌های گلستان و ملستان» و «قصه ‌های چهارده معصوم» است، با زبانی روان و ساده و با ملاحتی دل نشین، می تواند کودکان و نوجوانان را با ادبیاتی از جنس خود آن ها با گنجینه ها و میراث مکتوب ملی و مذهبی برجسته آشنا کند و شروعی باشد برای عادت بیشتر به مطالعه. نویسنده در این آثار با مراعات ذائقۀ سنی مخاطب هدف، تلاش کرده مضمون اصلی و محوری هر قصه و یا هر متن را با پرهیز از هرگونه دشوار نویسی و تکلف زبانی، منتقل کند.
این اثر، خصوصاً در زمان انتشار اولیۀ آن، از بکرترین ایده های نوشتاری در عرصۀ ادبیات کودک و نوجوان بود و توانست جایزهٔ یونسکو و نیز جایزهٔ سلطنتی کتاب سال را دریافت کند و تا کنون به‌ زبان های اسپانیایی، ارمنی، چینی و روسی ترجمه شده ‌است.

قصه های کلیله و دمنه: این کتاب جلد اول از مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب است که دارای 25 داستان از قصه های کلیله و دمنه می باشد. کلیله و دمنه کتاب بسیار معروفی است که اصل آن تقریبا در حدود دو هزار سال پیش به زبان هندی نگارش یافته است. این کتاب مربوط به گروه سنی پایان دبستان و دوره راهنمایی می باشد.
قصه های مرزبان نامه: بیست و یک قصه از قصه های خیلی خوب کتاب مرزبان نامه انتخاب و بازنویسی شده اند که از میان آن ها می توان به چند تا از بهترین های آن اشاره کرد: «آواز بزغاله»، «پیاده و سوار»، «شغال خرسوار»، «مرغ آتش خوار»، «روباه و خروس» و «الاغ سواددار».
قصه های سندبادنامه و قابوسنامه: جلد سوم از محموعه قصه های خوب برای بچه های خوب شامل 13 داستان از سند باد نامه و 2 داستان از قابوسنامه می باشد. قابوسنامه و سند باد نامه دارای انشا قدیمی و بسیار دشوار می باشند که نویسنده سعی کرده این داستان ها را در قالب ساده بیان کند.
قصه های مثنوی: این کتاب برای گروه سنی «ج» (چهارم و پنجم دبستان) و «د» (دوره ی راهنمایی) و شامل 24 داستان کامل و مجزا، برگرفته از حکایت های شیرین و آموزنده ی «مثنوی مولوی» است.داستان ها چنان ساده و شیرین نوشته شده اند، که هر چند بار هم که آن ها را خوانده و شنیده باشیم، باز هم از خواندن آن ها بسیار لذت می بریم و می آموزیم.
قصه های قرآن: این کتاب جلد پنجم از مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب می باشد که دارای 18 قصه قرآنی است. این قصه ها بیشتر شامل قصه های پیامبران است.
قصه های شیخ عطار: این کتاب از مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب دارای 21 داستان برگزیده از آثار شیخ عطار است که به بیان ساده و قابل فهم برای کودکان نوشته شده است.
قصه های گلستان و ملستان: این کتاب که جلد هفتم از مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب است، دارای داستان هایی از گلستان سعدی و مجموعه هایی که بعد از گلستان نوشته شده و بسیار شبیه گلستان سعدی می باشد، در بر می گیرد.
قصه های چهارده معصوم: جلد هشتم از مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب شامل قصه هایی از زندگانی چهارده معصوم علیهم السلام می باشد که از کتب مختلفی جمع آوری شده است.

از نکات جالب توجه در این مجموعه، حضور متفاوت شخص نویسنده به ابتدا و انتهای کتاب است. وی در کتاب هایش یک مقدمه دارد برای بچه ها و یک مؤخره برای بزرگ ترها. در مقدمه، او پس از معرفی اجمالی کتاب به بچه ها می گوید: «همان طور که همۀ بچه های خوب کتاب های اول و دوم و…را خواندند و پسندیدند و به دوستان خودشان هم خواندن آن را سفارش کردند، امیدوارم این کتاب را هم بخوانند و اگر خوششان آمد، به دوستانشان هم سفارش کنند آن را بخوانند.»
در این خطاب کوتاه، می توان به مهارتِ شناختی و مخاطب مداری نویسنده در احترام به شخصیت و نظر بچه ها و از طرفی دادن فرصت فکر و تصمیم گیری به آن ها پی برد که خود از مهم ترین توانایی ها در راستای جذب محترمانۀ خواننده است که نمونۀ دیگر این هوشمندی را در نام خود این مجموعه می توان دید.

او همچنین در مؤخره، خطاب به بزرگ ترها می گوید: «من در هفت رشته لیسانسیه نبودم و از شش دانشگاه به اخذ درجۀ دکتری نائل نشده بودم و تا بیست سالگی کتابی در زمینۀ خواندنی های کودکان نخوانده بودم…آن گاه که به کتب کودکانه چشم باز کردم، خود را یافتم از دوران کودکی گذشته و کودکی و جوانی نیاموخته؛ و با این احساس غبن تا توانستم جست و جو کردم و آن چه را تا نیمۀ عمر در کلاس ها می خوانند، از پیش خود در کتاب ها خواندم و در میان آثاری که برای کودکان گرد کرده بودند، کتاب خوب کم دیدم.»

مجموعۀ «قصه های خوب برای بچه های خوب»، با ویژگی های ممتازی مثل دوری از پُرحرفی و رعایت ایجاز، برخورداری از تنوع موضوعی و داستانی، پیام دار بودن کاربردی قصه ها، زبان سالم و سلیس و گسترۀ دامنۀ تحقیقی که پشتوانۀ کتاب هستند، هنوز جایگاه بسیار ارزشمندی در ادبیات کودک و نوجوان دارد و اگر نگوییم بهترین، یکی از بهترین و جامع ترین آثار موجود در این گونۀ ادبی است که می تواند دوستی شیرین زبان و آگاهی بخش برای سنین ابتدایی زندگی انسان باشد.