خرد و سیاست(متن چهارساله سیسرون)

مارکوس تولیوس سیسرون در سال 106 پ م, یعنی چهارصد سال پس از اینکه روم آخرین امپراتور خود را تبعید کرد و جمهوری را بنیاد نهاد ، به دنیا آمد. سیسرون از خانواده ای متوسط بود ، اما پدرش مصمم بود برای مارکوس و برادر کوچکتر او ، کوینتوس ، بهترین شرایط تحصیل و آموزش را فراهم کند. پسران او نزد ورزیده ترین استادان آن زمان تاریخ ، فلسفه و فنون بلاغت فرا گرفتند. زمانی که سیسرون به بالاترین مدارج قدرت حاکمه روم رسید ، شیرازه حکومت قانونی از هم گسیخته بود و احزاب و فرقه های سیاسی به عقاید و نظرات هم توجهی نمی کردند. اقتصاد گرفتار رکود بود و بیکاری فراگیر و پایدار جامعه را تهدید می کرد.
در روزگاری که سراز گل را فتح کرد ،از روبیکون گذشت و روم را به آستانه جنگ داخلی کشاند ، سیرون به نگارش برخی از مهم ترین آثارش در قلمرو فلسفه سیاسی مشغول شد. پرسش هایی که او مطرح کرد امروزه نیز همچنان پابرجاست : بنیاد حکومت عادلانه چیست ؟ چه نوع حکومتی از همه بهتر است ؟ و رهبر حین فرمانروایی چگونه باید رفتار کند ؟ سیسرون این سوال ها و مانند آنها را فقط از دیدگاه متخصصی علاقه مند به مسائل نظری مطرح نکرد. او خود در اداره کشور شرکت داشت و به چشم خود سقوط و فروپاشی جمهوری را دیده بود.
آخرین کلماتی که سیسرون خطاب به کسانی گفت که برای کشتن او آمده بودند این بود : ” حداقل سعی کنید سرم را درست ببرید ! “