جامعه شناسی بدن

«جامعه‌شناسی بدن» نوشته‌ی داوید لو بروتون(-۱۹۵۳) و ترجمه‌ی دکتر ناصر فکوهی(-۱۳۳۵) انسان‌شناس و استاد دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران است. جامعه‌شناسی بدن، شاخه‌ای از جامعه‌شناسی است که به طور خاص به مفهوم بدنمندی به مثابه پدیده‌ای اجتماعی، موضوعی نمادین، یک بازنمود و عاملی برای تخیل می‌پردازد. این شاخه، همواره به یادمان می‌آورد کنش‌های سازنده بافت زندگی روزمره، از ساده‌ترین اشکال آن تا پیچیده‌ترینشان، نیازمند دخالت و عامل بدنی هستند. انسان ولو صرفاً با فعالیت‌های دریافتی حس‌های خود در هر لحظه از زندگانی‌اش، یعنی با دیدن، چشیدن، بوییدن، لمس کردن و غیره به جهان پیرامونش معانی دقیق می‌دهد. بدن که در زمینه اجتماعی و فرهنگیِ احاطه‌کننده کنشگر شکل می‌گیرد، عاملی است نشانه‌ای که از خلال آن رابطه انسان با جهان بیرون به واقعیت بدل می‌شود: کنش‌های ادراکی و همچنین اشکال گوناگون بیان عواطف، نشانه‌های مناسکی در میان کنش‌ها، اداها(ژست‌ها) و شکلک‌ها، نحوه آرایش و سر و وضع و… . هستی انسان پیش از هر چیز، یک هستیِ بدنی است. جامعه‌شناسی نیز در جستجو برای روشن کردن این بخش از حیات انسانی، یعنی رابطه بدن با جهان، زمینه بسیار گسترده‌ای برای پژوهش می‌گشاید. جامعه‌شناسی با تمرکز بر بدن می‌کوشد از همه عوامل مربوط به آن فهرستی گرد آورد و برای درک منطق‌های اجتماعی و فرهنگی که در بدن و در حرکات آدمی نهفته‌اند، زمینه فراهم آورد. امروز جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی بدن به سرعت رو به شکوفایی دارند و در چشم‌انداز جهانی، گستره بزرگی از مطالعات در برابرشان قرار دارد. اما این تلاش و برنامه‌ای بی‌پایان و شورانگیز است. ما هنوز حتی در سنت کلاسیک مطالعه بر حرکات، اداها و دریافت‌های حسی، فرهنگ‌های احساسی و بیان عواطف، فنون بدنی، روابط جنسی، ورود بدن در بازی‌های بی‌پایان میان‌کنشی و… بازنمایی‌های زیبایی، چهره، موها، پوست، مواد بدنی، جسد و غیره راه زیادی پیش روی داریم.