صبح که می‌شد، کارم این بود اول بساط ناهار را آماده کنم. فاطمه، عقل‌رس بود؛ هم حواسش به خودش بود، هم محمد و مریم. می‌رفتم بیرون و در را هم قفل می‌کردم. آیت‌الکرسی و چهارقل می‌خواندم و از بابت بچه‌ها خیالم راحت بود. نزدیک ظهر و ساعت آمدن حاجی، هرکجا بودم، خودم را می‌رساندم خانه. بعد از ناهار و استراحتش، حاجی که می‌رفت، من هم چادر سر می‌کردم و راه می‌افتادم. خودم را می‌رساندم بین مردم یا در مسجد یا هر جای دیگری که خبر می‌رسید شلوغ شده است. تمام تلاشم را می‌کردم توی خانه از هیچ چیزی کم نگذارم.

خیالم راحت بود؛ هم از حاجی، هم از بچه‌ها توی خانه و از این‌ها مهم‌تر، به هدف و راهی که پیش رویمان بود، یقین داشتم.

صبح که می‌شد، کارم این بود اول بساط ناهار را آماده کنم. فاطمه، عقل‌رس بود؛ هم حواسش به خودش بود، هم محمد و مریم. می‌رفتم بیرون و در را هم قفل می‌کردم. آیت‌الکرسی و چهارقل می‌خواندم و از بابت بچه‌ها خیالم راحت بود. نزدیک ظهر و ساعت آمدن حاجی، هرکجا بودم، خودم را می‌رساندم خانه. بعد از ناهار و استراحتش، حاجی که می‌رفت، من هم چادر سر می‌کردم و راه می‌افتادم. خودم را می‌رساندم بین مردم یا در مسجد یا هر جای دیگری که خبر می‌رسید شلوغ شده است. تمام تلاشم را می‌کردم توی خانه از هیچ چیزی کم نگذارم.

آن اوایل که جنگ شروع شد، ما فکر می‌کردیم خیلی زود تمام می‌شود. به خیالمان هم نمی‌رسید که هی جوان‌ها بروند و برنگردند، مردها سایه‌شان از سر زن و بچه‌هایشان کم شود و زن‌ها تلاش کنند قوی روی پا بمانند و بچه‌هایشان را دست‌تنها بزرگ کنند.

قدیمی‌ها شاید سواد درست و حسابی نداشتند، ولی چیزهای خوبی بلد بودند. پدرشوهرم گاهی برایمان می‌خواند: «باغ تفرج است و بس، میوه نمی‌دهد به کس»؛ دنیا را می‌گفت و حرفش حقیقت داشت.

اگر از قبل بخواهی به بعضی چیزها فکر کنی، یقین داری که نمی‌توانی تحملشان کنی؛ ولی سر بزنگاه